لباس کار از گذشته‌های دور برای محافظت از کارگران در برابر خطرات محیط کار استفاده می‌شده است. در روزهای انقلاب صنعتی، لباس کار اولیه از مواد ساده‌ای مانند فلز و چرم ساخته می‌شد و بیشتر برای محافظت از کارگران در مشاغل تخصصی مانند آهنگری و سنگ تراشی استفاده می‌شد.
با پیشرفت تکنولوژی و صنعت، لباس کار نیز به تدریج پیشرفت کرد و به لباس‌های کاربردی و شیک امروزی تبدیل شد. این لباس‌ها از مواد جدیدی مانند پلی‌استر و نایلون ساخته می‌شوند و از قابلیت‌های بیشتری مانند ضد آب بودن، ضد آتش بودن، و ضد اشعه ماوراء بنفش برخوردار هستند.
لباس کار علاوه بر نقش مهمی که در حفظ ایمنی کارگران ایفا می‌کند، می‌تواند مزایای دیگری نیز داشته باشد. برای بسیاری از افراد، لباس کار می‌تواند یک امتیاز باشد و نشان دهد که آنها بخشی از یک تیم هستند. لباس کار همچنین می‌تواند برای بهره‌وری، کارایی، و مشارکت کارکنان مفید باشد.
اولین لباس کار در چه زمانی دوخته شد؟
قطعی کردن تاریخ دقیق برای اولین لباس کار دوخته شده، کاری ممکن نیست. اما اطلاعات موجود بیشتر به دوران قرون وسطی بازمی‌گردد. در این دوران، افراد نظامی زره‌هایی می‌پوشیدند تا در جنگ‌ها و درگیری‌ها محافل آسیب نبینند و از خطرات احتمالی محافل دفاع کنند. بنابراین، زره‌ها جزء اولین لباس‌های کار در نظر گرفته می‌شدند. اما برخی از افراد نیز می‌خواستند نیروهای خود را از دیگران متمایز سازند؛ به همین دلیل برای خدمه خود لباس‌های یکسان تدارک دیدند تا بپوشند. به عنوان مثال، پادشاه پروس آلمان دستور داد که خدمه و کارمندانش لباس متحدالشکلی با کت‌های آبی تیره و سرآستین و یقه‌های نارنجی بپوشند تا از دیگران متمایز و به سرعت شناخته شوند.
در ایران، تاریخچه استفاده از لباس کار به امروز نزدیک‌تر است و به دوران ناصرالدین شاه برمی‌گردد. او در یکی از سفرهای خود به روسیه با قزاق‌ها آشنا شد و شروع به تبادل با آنها کرد. او با لباس نظامی قزاق‌ها آشنا شد و بعد از مدتی تصمیم گرفت برای گروه‌های نظامی خود لباس‌های متحدالشکلی آماده کند تا هنگام کار بپوشند. بنابراین، در ایران نظامیان اولین گروهی بودند که ناصرالدین شاه دستور داد لباس کار یک‌شکل بپوشند و برایشان لباس کار تعریف شد. زمان گذشت و سلطنت به خاندان پهلوی رسید. در زمان رضاشاه و در اوایل قرن ۱۳ هجری شمسی بود که به‌مرور افراد غیرنظامی نیز دارای لباس کار شدند.
روند تغییر لباس کار در قرون گذشته
گفته شده است که زره‌های نظامیان اولین لباس‌هایی بودند که برای کار به کار می‌رفتند. اما با گذر زمان، تاریخچه لباس کار به شغل‌های گوناگونی گسترش یافت. سنگ‌تراشان و آهنگران از اولین گروه‌های شغلی بودند که لباس‌های مخصوص کار خود را به تن می‌کردند تا از آسیب جلوگیری کنند. در قرن هفدهم، خدمتگزاران افراد ثروتمند نیز لباس‌های خاصی داشتند که به‌عنوان لباس کار آنها شناخته می‌شد؛ این لباس‌ها به وسیله نشانه‌هایی مانند روبان‌ها یا دکمه‌ها متمایز بودند و نشان می‌دادند که به چه گروهی خدمت می‌کنند.
با وقوع انقلاب صنعتی و افزایش اهمیت کارگران و کارکنان، قوانین بهداشت و سلامتی تشدید شدند و لباس کار نیز به لیست این قوانین اضافه شد. با پیشرفت جامعه و ایجاد طبقات اجتماعی متفاوت، لباس‌های کار بیشتر گوناگون شدند تا تفکیک آسان‌تری بین افراد صورت بگیرد. در قرن بیستم، سرعت تغییرات نسبت به قبل افزایش یافت و هر دهه لباس‌های کار مختص به خود را داشت. این دوره به شهود دو جنگ جهانی اشاره دارد که تحولات زیادی در دنیا ایجاد کردند. نسلی که پس از جنگ جهانی دوم متولد شد، از پوشش خود به‌عنوان ابزاری برای نمایش اهمیت و تمایز در محیط‌های مختلف، از جمله محل کار، استفاده کرد.
در دهه ۵۰ میلادی، مردان که به محل کار می‌رفتند، کت و شلوارهای تیره و بزرگ رنگی می‌پوشیدند. همچنین از کراوات‌های پهن و کلاه‌های مخصوص استفاده می‌کردند. خانم‌ها نیز بلوز و پیراهن‌های ابریشمی کمی کوتاه با کت‌های پشمی راه می‌انداختند و جوراب‌های ساق بلند و کفش‌های با پاشنه‌های نازک را ترجیح می‌دادند.
طرح لباس کارهای امروزی چگونه طراحی شد؟
بعد از جنگ جهانی دوم، سه نسل به نام‌های Baby Boomer، نسل X و نسل Y به دنیا آمدند که هر کدام از آنها به سبکی جدید در لباس‌های کار نگاه کردند. این نسل‌ها، مختلف از محافظه کاری معمول رفتار کردند و به شدت تاکید کردند که لباس‌های کار آنها نه تنها محافظه‌کارانه باشد بلکه طرح‌ها و سبک‌های خلاقانه داشته باشد. راحتی و مد نیز در اولویت تولید لباس‌های کار این نسل‌ها قرار گرفت. عملکرد راحتی یکی از اهداف اصلی در طراحی و تولید لباس کار شد، زیرا آنها معتقد بودند که راحتی در لباس‌ها می‌تواند بهبود کارایی شغلی را به همراه داشته باشد.
در ایران، با توجه به فرهنگ اسلامی، در ادارات دولتی مردان کت و شلوار به‌عنوان لباس کار استفاده می‌کنند که جذابیت زیادی ندارد. خانم‌ها نیز مانتو و شلوار اداری همراه با مقنعه می‌پوشند، اما در برخی موارد ممکن است از چادر استفاده کنند؛ این موضوع به محیط و فرد بستگی دارد و در برخی ادارات، سر کردن چادر برای برخی از خانم‌ها اجباری است.
در محیط‌های دیگر مانند استارتاپ‌ها، توجه بیشتری به عملکرد افراد از آنچه که به پوشش آنها اختصاص دارد، می‌شود. در این فضاها، معمولاً اجباری به پوشیدن لباس رسمی نیست و به افراد این امکان را می‌دهند که لباس‌هایی را بپوشند که راحتی و خوشایندی را ترکیب کنند. این موضوع باعث می‌شود که افراد در این فضاها لباس‌های رنگی و مدل‌های گوناگونی بپوشند.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز یکی از مکان‌هایی هستند که لباس‌های کار متحدالشکل در آن دیده می‌شود. این فروشگاه‌ها با طراحی لباس‌های خاص خود به افراد این احساس را منتقل می‌کنند که در هر شعبه از این فروشگاه خدمات یکسانی را تجربه می‌کنند. لباس کار همچنین به‌عنوان یک وسیله تبلیغاتی موثر در نظر گرفته می‌شود که نام و نشان برند را به نمایش می‌گذارد و افراد را به تشویق می‌کند تا با آن بیشتر آشنا شوند.
جمع بندی
در این نوشتار به شما اطلاعاتی درباره تاریخچه استفاده از لباس کار و تغییرات آن در گذر تاریخ ارائه داده‌ایم. ما تاریخچه دوخت لباس کار را به جزئیات برای دهه‌های قرن بیستم بیان کرده‌ایم؛ زیرا این دوره نزدیک‌تر و اطلاعات بیشتری در دسترس است. اگر اطلاعات بیشتری در این زمینه دارید، خوشحال می‌شویم که با ما به اشتراک بگذارید.
در حال حاضر، نیازی به این نیست که حتماً در شرکت‌های بزرگ مشغول به کار باشید تا لباس کاری داشته باشید که شما را از دیگران متمایز کند. هر گروه کوچکی می‌تواند این لباس‌های فرم را با توجه به نیازهای خود سفارش دهد. طراحان دوخت یکی از تولیدکننده‌هایی است که در زمینه سفارش و آماده‌سازی لباس کار برای گروه‌های مختلف فعالیت می‌کند. برای سفارش لباس کار، به سایت طراحان دوخت مراجعه کنید و از بین مدل‌های مختلف موجود، مورد دلخواه خود را انتخاب کرده و سفارش دهید. بعد از ثبت سفارش، در مدت زمان کوتاهی، لباس‌ها به دست شما و کارکنان مجموعه‌تان ارسال خواهند شد.
سوالات متداول در مورد تاریخچه استفاده از لباس کار
اولین لباس کار چه زمانی اختراع شد؟
اولین لباس کار به معنای مدرن آن در طول انقلاب صنعتی اختراع شد. در آن زمان، کارگران در معرض خطرات زیادی قرار داشتند، از جمله سوختگی، بریدگی، و سقوط اشیا. لباس کار به عنوان راهی برای محافظت از کارگران در برابر این خطرات توسعه یافت.
اولین لباس کار از چه موادی ساخته شده بود؟
اولین لباس کار از مواد ساده‌ای مانند فلز و چرم ساخته می‌شد. فلز برای محافظت از کارگران در برابر ضربه و بریدگی استفاده می‌شد، در حالی که چرم برای محافظت از کارگران در برابر سوختگی و مواد شیمیایی استفاده می‌شد.
لباس کار در طول تاریخ چگونه تکامل یافته است؟
با پیشرفت تکنولوژی و صنعت، لباس کار نیز به تدریج پیشرفت کرد. مواد جدیدی مانند پلی‌استر و نایلون توسعه یافتند که سبک‌تر، راحت‌تر و مقاوم‌تر از مواد سنتی بودند. همچنین، ویژگی‌های جدیدی مانند ضد آب بودن، ضد آتش بودن، و ضد اشعه ماوراء بنفش به لباس کار اضافه شدند.